Melkveehouder Klever: 'Boeren versterken de natuur en het landschap'

Toen Nieuwe Oogst Klever in 2017 interviewde, stond haar bedrijf op een kantelpunt. Ze had het net overgenomen en een nieuwe stal zat in de ontwerpfase. Ook had ze een duidelijke visie op hoe ze het melkveebedrijf voor zich zag: open, zichtbaar en in verbinding met de omgeving. De melktap en het maisdoolhof waren toen vooral manieren om mensen kennis te laten maken met het boerenerf. Hoe het verder zou lopen, wist ze nog niet.

Nu blijkt dat jaar een beginpunt van een periode te zijn waarin zich veel kansen voordeden. Klever nam op 1 januari 2017 het bedrijf van haar ouders over, met toen 100 melkkoeien. Ze sprak over haar plannen voor een nieuwe stal, zodat ze kon groeien naar 110 koeien. Die nieuwe stal is er gekomen en vandaag telt haar bedrijf er zelfs 120. Een belangrijke strategische stap was de aankoop van het bedrijf van de buren, waarmee ze haar erf vergrootte.

Ook haar grondpositie is veranderd. Door percelen op afstand te verkopen en nieuwe aan te schaffen rondom het erf, werd de verkaveling een stuk beter. 'Het aantal hectares is gelijk gebleven, maar het bedrijf is veel compacter. Dat geeft rust en overzicht.' Nu spreekt Klever voorzichtig haar plannen uit om in de toekomst te groeien naar 135 koeien. Maar dit wil ze alleen als de omstandigheden kloppen. 'Ik wil zeker niet intensiveren. Ik wil alleen uitbreiden in aantal koeien als de hoeveelheid grond van het bedrijf meegroeit.'

En overstappen op melkrobots? 'Ik denk dat twee robots heel mooi passen bij 135 koeien. Maar zolang we het qua melken met de huidige hulp goed kunnen rondzetten, hoeft het niet. Het bedrijf moet zich logisch ontwikkelen.' Waar in 2017 vooral de melktap en het doolhof een manier waren om verbinding te maken met burgers, is dat element nu uitgegroeid.

Zo staat er inmiddels een boerderijwinkel op het erf van Klever. Dit idee ontstond vanuit de melktap, klanten vroegen ook om andere producten. Die vraag bleef maar groeien en de uitbreiding van het assortiment liep goed. 'Het is echt een uit de hand gelopen idee', zegt Klever. 'Dit kost best wat tijd, maar het geeft ook veel energie om al die mensen wat te kunnen bieden.'

Bestuurlijk is er ook veel veranderd. Wat ooit begon met een plek in de jongerenraad van FrieslandCampina, is uitgegroeid tot een stevige rol in de landelijke landbouw. Klever was portefeuillehouder melkveehouderij bij het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) en werkte een periode bij ZuivelNL als zzp'er aan inhoudelijke dossiers.

Inmiddels is Klever voorzitter bij BoerenNatuur Nederland, de koepel van agrarische collectieven. 'Dat voelt logisch naast mijn bedrijf.' Wat ze zo fijn vindt bij BoerenNatuur is de positieve blik en het vooruit willen. 'In dit werk kun je echt aan oplossingen bouwen', zegt ze met een glimlach.

Het mooiste aan deze rol vindt de melkveehouder de samenwerking met boeren die echt gemotiveerd zijn om aan landschap en biodiversiteit te werken. Het is immers een eigen keuze om mee te doen aan agrarisch natuur- en landschapsbeheer. 'Ze zijn enthousiast en het wordt politiek breedgedragen. Er is energie en dat merk je.'

Bij toeval viel Klevers start bij BoerenNatuur samen met een omslag in haar eigen bedrijfsvoering. Provincie Utrecht breidde de regeling in haar polder uit, waardoor ze nu veel maatregelen toepast: kruidenrijk grasland, plasdras, slootkantenbeheer, vroeg weiden en een natuurvriendelijke oever.

Trots op inzet in de polder

'Het leuke aan agrarisch natuur- en landschapsbeheer is dat je met kleine stapjes kunt starten en kunt zien hoe je successen boekt.' Het maakt Klever trots als het landschap en de natuur van de polder worden versterkt door de inzet van de boeren. 'Zeker gezien de snelheid waarmee de biodiversiteit achteruitgaat als we niks doen. Dat zijn harde feiten.'

Boeren kunnen hierin wat betekenen, stelt Klever. 'Maar dit moet wel een verdienmodel worden, zodat het een onderdeel kan worden van de bedrijfsvoering.' Samenwerken binnen het collectief noemt ze waardevol. 'Boeren die elkaar kennen, in hetzelfde gebied, met vergelijkbare omstandigheden. Het denken vanuit landschap moet sterker worden. Je kunt als gebied zoveel meer dan als individueel bedrijf.'

Binnen het bedrijf blijft de focus op de melkveehouderij. Wel denkt Klever na over verbreding. Niet per se door uitbreiding, maar door nieuwe functies op het erf. Haar visie is de afgelopen jaren niet sterk veranderd. 'Ik probeer te kijken naar het gebied. Wat past hier? Wat past bij dit landschap? Niet elk bedrijf moet hetzelfde willen en dat is juist de kracht.'

Compensatie hoort erbij

Ondernemerschap is daarin belangrijker geworden, vindt Klever. Boeren leveren voedsel, maar ook steeds vaker diensten aan de maatschappij, zoals rond biodiversiteit, waterkwaliteit en het landschap. 'Als je grond inzet voor de maatschappij, hoort daar compensatie bij.'

De melkveehouder heeft ook gereisd. 'Dan wordt je met je neus op de feiten gedrukt', zegt ze. 'Landbouw en voedselvoorziening zijn zo sterk verbonden met de wereld en alle ontwikkelingen. Dat blijft interessant.'

Maar voorlopig blijft Klever op de plek waar alles samenkomt: de boerderij, het landschapsbeheer en haar werk. 'BoerenNatuur vind ik zo leuk dat ik er nog lang niet klaar mee ben. De combinatie van natuurbeheer samen met de agrarische sector klopt gewoon. Ik wil dit graag blijven combineren.'