Oss wil kringloop verder sluiten met renure

Het gebruik van stikstofmeststoffen uit dierlijke mest, beter bekend als renure, verkeert sowieso in een cruciale fase: op vrijdag 19 september stemt het Nitraatcomité van de Europese Commissie over het al dan niet toestaan van renure als alternatief voor kunstmest. De Europese Commissie stelt voor renure toe te laten boven de norm van 170 kilo stikstof per hectare die binnen de Europese nitraatrichtlijn geldt voor stikstof uit dierlijke mest.

In Oss lopen ze wat dat betreft al op de zaken vooruit met de bemestingsproeven. Het grote doel is het verder sluiten van regionale mineralenkringlopen door een betere samenwerking tussen lokale veehouders en akkerbouwers. Begin dit jaar verstrekte het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur subsidie voor plannen om te komen tot een fieldlab 'Duurzame kringlooplandbouw Osse polders', waarbij een deel van het geld afkomstig is uit Brussel. Met deze stap krijgen boeren rondom Oss de ruimte om innovaties te ontwikkelen die de bodem-, water- en luchtkwaliteit beschermen en tegelijkertijd de voedselproductie op peil houden.

Proeven in polder

Met het geld uit Den Haag en Brussel zijn dit voorjaar in de polders rondom Oss enkele bemestingsproeven aangelegd in aardappelen, snijmais en grasland. In die proeven maakt kunstmest plaats voor onder meer runderdrijfmest, compost, mineralenconcentraat, spuiwater afkomstig van luchtwassers, urean (vloeibare stikstofmeststof) en ammoniumsulfaat. Compost heeft daarbij het grote voordeel dat 'slechts' 10 procent van de stikstof uit compost meetelt in de wettelijke gebruiksnorm voor stikstof.

De aardappelen werden met drie verschillende combinaties bemest. In een eerste proefrooiing varieerde de opbrengst van 53.950 kilo tot 63.350 kilo per hectare. 'Maar voor harde conclusies is het nog veel te vroeg', benadrukt Bram de Veer. Als teeltadviseur van Delphy begeleidt hij de proeven. 'Daarvoor zijn meer opbrengstgegevens nodig. Die gaan we de komende maanden verzamelen en dan kunnen we een betrouwbaarder beeld schetsen.'

Ook in snijmais werden drie verschillende bemestingsvarianten aangelegd. 'Het aantal kolven per vierkante meter was in de drie varianten gelijk (39), maar het kolfgewicht varieerde van 204 tot 256 gram per kolf. Maar ook bij snijmais is het nog te vroeg voor definitieve conclusies. Ook hier zijn meer opbrengstgegevens nodig.'

Perspectief

Wel laten de proeven volgens De Veer, zelf ook akkerbouwer, zien dat er perspectief zit in een grotere inzet van regionale meststoffen. 'Akkerbouwers kunnen met dierlijke meststoffen kosten besparen zonder dat dit grote gevolgen heeft voor de opbrengst. Voor veehouders leidt meer afzet in de regio tot lagere transportkosten.'

Tegelijkertijd blijft de beschikbaarheid van kunstmest voor akkerbouwers belangrijk. De Veer: 'We besparen nu al flink op kunstmest, maar een klein deel blijft nodig als aanvulling en om de gewassen naar behoefte te kunnen voorzien van mineralen.'

Op termijn zouden in Oss ge- en verboden, zoals strikte bemestingsnormen, plaats moeten maken voor doelvoorschriften voor schoon water, schone lucht en een hoge biodiversiteit. Dat geeft de betrokken boeren uiteindelijk meer ondernemingsruimte. Rondom Oss ligt 10.000 hectare vruchtbare landbouwgrond, op relatief grote afstand van kwetsbare natuurgebieden en burgerwoningen, belangrijk voor de voedselvoorziening. Alle partijen in Oss, waaronder het gemeentebestuur, willen die status van primair landbouwgebied voor de toekomst behouden. Lokale agrariërs hebben daartoe al eerder het Agrarisch Collectief Oss (ACO) opgericht.

Ondertussen wil ACO Oss de komende periode meer initiatieven starten die passen bij de ambities om te komen tot een fieldlab. Opties zijn het gezamenlijk opwekken van groen gas uit dierlijke mest, het verder verlagen van de stikstofuitstoot en het verbeteren van de biodiversiteit en waterkwaliteit.