Marktgestuurde vergroening komt uit het Oosten

Voor Nederlandse boeren en tuinders komt de groene landbouwagenda van de nieuwe Duitse regering wellicht als een verrassing. Maar wie wil zien hoever onze oosterburen al zijn met het verduurzamen van het levensmiddelenpakket, hoeft in Nederland maar bij een vestiging van Aldi of Lidl binnen te lopen. Deze prijsvechters hebben in de afgelopen twee jaar een flinke verduurzamingsslag gemaakt. Hierdoor is de 'bodem' in de markt inmiddels ook voorzien van honderden producten met een Beter Leven-ster, een biologisch keurmerk of een logo voor duurzame visserij.

De nieuwe Duitse regering wil biologisch verder uitbouwen. In 2030 moet 20 procent van het landbouwareaal biologisch zijn. In Nederland ligt dat nu op zo'n 4 procent. De Duitse coalitie acht nu ook de tijd rijp om het gangbare assortiment verder te vergroenen. Anders dan in ons land worden de besluiten daarbij niet genomen door te 'polderen' met sectorpartijen.

Bij de opening van Grüne Woche in Berlijn waarschuwde voorzitter Joachim Rukwied van de Duitse boerenorganisatie DBV nog voor de gevolgen van een verbod op glyfosaat: De Duitse landbouw zal afzakken van de Champions League naar de laagste divisie. De groeiende ongerustheid onder de bevolking over glyfosaat legt klaarblijkelijk meer gewicht in de schaal, want regeringspartijen CDU, CSU en SPD kiezen ervoor om het middel in twee jaar uit te faseren.

Duitsland is niet het enige land dat ondanks de verlenging van de EU-vergunning glyfosaat wil uitbannen. Ook Frankrijk en België kondigden al een verbod aan. Nederland is nog niet zover. Deze week nog stemde de Tweede Kamer tegen een PvdD-motie die opriep om het gebruik van glyfosaat versneld af te bouwen. De vraag hierbij is wat deze stemmingsuitslag en de Europese verlenging nog waard zijn voor boeren wiens producten naar Duitsland, onze grootste agrarische afnemer, gaan.

Zuivelbedrijven die aan Duitsland leveren, hakken al met dit bijltje. Gmo-vrij veevoer is in de Nederlandse supermarktschappen (nog) geen issue, maar sommige Duitse afnemers vragen er wel om. Varkenshouders die produceren voor de Duitse markt, zullen de hogere eisen voor Tierwohl gaan ondervinden.

Volgens minister Carola Schouten (LNV) zijn boeren en tuinders het aan hun stand verplicht om in te spelen op de ontwikkelingen in de markt. Willen Nederlandse producenten hun marktaandeel in Duitsland behouden, dan moeten zij aan de nieuwe eisen van die handelspartner voldoen. Het u-vraagt-wij-draaienprincipe zal ook hier het afscheid van glyfosaat bespoedigen.