'Vergroening landbouwbeleid geen succes'

Dat concluderen Anne van Doorn en Rob Smidt van Wageningen Environmental Research (Alterra) die de feiten en cijfers van twee jaar vergroening op een rij hebben gezet.

Wel is de reikwijdte van de vergroeningsmaatregelen van het GLB groot. 'Ze zijn van toepassing op een groot areaal van de Nederlandse landbouwgronden. Maar om de landbouwpraktijk op deze bedrijven daadwerkelijk te vergroenen zijn ambitieuzere maatregelen nodig', aldus Van Doorn

Verplichting

In Nederland hebben ruim 40.000 boeren ten minste één vergroeningsverplichting. Op 40 procent van de landbouwgrond moeten boeren aan gewasdiversificatie doen. Dat wil zeggen dat zij meerdere soorten gewassen moeten telen.

'Dat is echter min of meer business as usual,' zegt Anne van Doorn. 'Boeren hoeven daar meestal geen extra inspanning voor te doen, maar zij voldoen zo wel aan de vergroeningsverplichting.'

Grasland

Grasland moet zoveel mogelijk in stand gehouden worden, stelt de EU. Voor grasland in Natura 2000-gebieden geldt zelfs een ploeg-, omzet- en scheurverbod. Maar waar er in Nederland in 2000 nog 900.000 hectare 'blijvend grasland' was, is dat nu circa 700.000, concluderen Van Doorn en Smid.

Toch blijft de daling nog net onder de toegestane 5 procent ten opzichte van het referentiejaar 2012. In 2015 was het aandeel blijvend grasland in Natura 2000-gebieden nog 51.000 hectare. In 2016 was dat gedaald tot 49.000 hectare. 'Vreemd,' zegt Anne van Doorn. 'Want er geldt een ploeg- en omzetverbod. Het areaal zou dus gelijk moeten blijven.'

Vanggewassen

In de door de overheid aangewezen 'ecologische aandachtsgebieden' kunnen boeren als vergroeningsmaatregel kiezen tussen het aanleggen van akkerranden, wilgenhakhout, het inzaaien van stikstofbindende gewassen of vanggewassen. Op zo'n 90 procent van het areaal kozen de boeren voor vanggewassen als bladrammenas Japanse haver, Italiaans raaigras of gele mosterd.

'Doel hiervan is om de bodem gezonder te maken, onder andere door het verhogen van het organische-stofgehalte in de bodem en het tegengaan van nutriëntenuitspoeling', zegt Van Doorn. 'Of dat in de praktijk ook echt het geval is, staat nog te bezien. Daarvoor is de periode waarin de maatregelen zijn toegepast nog te kort.'