'Het wordt tijd voor een comeback van de koe'

Column Melkvee Judith de Vor 07 aug 2025 om 11:00uur

'Gemeenten en waterschappen betreuren verlies van graslandschap', meldde het blad Binnenlands Bestuur in juli. Er zijn zorgen over de veranderingen in het landelijk gebied. Aanleiding was een brief die namens gemeenten en waterschappen is verzonden naar verschillende bewindspersonen die over – een deel – van de ruimtelijke ordening gaan.

%27Het+wordt+tijd+voor+een+comeback+van+de+koe%27

Zij constateren in deze brief dat er door veranderend landgebruik behoefte is aan een landelijk kader om alle complexe opgaven die samenkomen in het landelijk gebied vorm te geven. Een van de verschuivingen die zij benoemen, is het verdwijnen van blijvend grasland.

Een paar dagen eerder kopte de Volkskrant boven een artikel: 'Grasland verdwijnt in Nederland en dat is slecht nieuws voor de natuur. De oplossing: koeien'. De krant toonde een grafiek over de afname van grasland in Nederland. Blijvend grasland is in twintig jaar tijd met bijna een derde afgenomen. In beide artikelen werd aangegeven dat door het verdwijnen van de melkveehouderijen het grasland werd omgezet naar akkerbouw of andere teelten.

Wat moet je als melkveehouder nu van deze berichten vinden? Dit was te verwachten toch? Uitkoopregelingen, afbouw en verdwijnen van derogatie, strengere graslandnormen die eraan komen, scherpte in debatten. Steeds meer melkveehouders gooien het bijltje erbij neer. Soms wordt de grond verpacht, maar ook verkocht.

Grasland is goed, we hebben het als Nederland nodig

Judith de Vor, melkveehouder, educatieboerin en bestuurskundige in Snelrewaard (UT)

Grasland heeft veel positieve effecten; het water kan goed worden vastgehouden, hoeft niet per se zwaar bewerkt te worden, stikstofbinding, koolstofopname, broedplaats voor weidevogels en meer. Het lijkt alsof er onvoldoende oog is voor alle positieve effecten van het grasland van de melkveehouderij. We hebben alleen nog een negatieve focus op stikstof en waterkwaliteit.

De verwachting is dat de komende jaren het aantal melkveebedrijven nog verder zal dalen, tot ongeveer 10.000 in 2030. Het laat zich raden wat met een groot deel van het grasland zal gebeuren. Hoe zal mijn eigen Groene Hart er straks uitzien? Blijft het karakteristieke landschap van weilanden met grazende koeien, water en knotwilgen?

Het is nog niet te laat om het tij te keren. Grasland is goed, we hebben het als Nederland nodig. Laten we niet door alle regelgeving nog meer melkveehouderijen laten stoppen en afdwalen van een mooi groen weidelandschap. Laten we nu een visie opstellen waarin grasland een belangrijke rol speelt. Laten we vooral de positieve effecten gaan meewegen in besluitvorming. Het is tijd om de koe uit het verdomhoekje te halen en als oplossing te zien. Het wordt tijd voor een comeback van de koe.